भारतले हरेक विपत्तीमा टर्कीको मद्दत गरेर मित्रताको कर्तव्य निर्वाह गरेको छ—चाहे त्यो भूकम्प होस् या अन्य कुनै संकट, भारतले टर्कीको लागि मसीहाको रूपमा काम गरेको छ। तर जब भारतलाई समर्थनको आवश्यकता थियो, विशेष गरी ‘अपरेसन सिन्दूर’ को समयमा, टर्कीले पाकिस्तानको पक्ष लिँदै भारतको मित्रतालाई पछाडि छोड्यो र आफ्नो असली नियत प्रकट गर्यो।
India-Turkey Relations ‘अपरेसन सिन्दूर’ पछि भारत-पाकिस्तान बीच बढ्दो तनावका बीच टर्कीले पाकिस्तानको खुलेर साथ दियो र आफ्नो असली रंग देखायो। रिपोर्टहरू अनुसार, भारतविरुद्ध प्रयोग गरिएका हातहतियारहरू मध्ये धेरै—जस्तै मिसाइल, ड्रोन, ट्याङ्कर र नेभल शिप—चिनियाँ र टर्की आपूर्ति गरिरहेका थिए।
यद्यपि, यो सत्य हो कि भारतले मुसीबतको हरेक मोडमा टर्कीको मद्दत गरेको छ र सच्चा मित्रको रूपमा उभिएको छ। आउनुहोस्, ती परिस्थितिहरूबारे जानौँ जब भारतले टर्कीसँग सहयोग गर्यो र यसको सहायता गर्यो।
२०२३ को टर्की भूकम्पमा भारतको महत्त्वपूर्ण भूमिका सन् २०२३ मा टर्कीको दक्षिणपूर्वी भाग र मध्य टर्कीमा आएको विनाशकारी भूकम्पले ठूलो विनाश मच्चायो। एउटै क्षेत्रमा १२ घण्टाको अन्तरालमा आएका दुई भूकम्प ७.८ रेक्टर स्केलका थिए र यस प्राकृतिक विपत्तीबाट लाखौँ मानिस प्रभावित भए।
भारतले ‘अपरेसन दोस्त’ अन्तर्गत तुरुन्तै राहत कार्य सुरु गर्यो र १५० सदस्यीय तीन राष्ट्रिय विपद् प्रतिक्रिया बल (NDRF) टोलीहरू, चिकित्सकहरूको मेडिकल टोली, डग स्क्वाडहरू र आवश्यक राहत सामग्री टर्की पठायो। भग्नावशेषमा फसेका मानिसहरूलाई बचाउनमा यी टोलीहरू महत्त्वपूर्ण सावित भए।
यसैगरी, भारतीय सेनाले घटनास्थलमा ३० बेडको अस्थायी अस्पताल स्थापना गर्यो, जहाँ घाइतेहरूको उपचार गरियो। भारतले औषधि, पाल, कम्बल र खाद्यान्नको ठूलो मात्रा पनि टर्की पठायो।
टर्कीका राजदूत फिरेट सुनेलले भारतको यस मद्दतलाई ‘सच्चा मित्र’ को उदाहरण बताए, जुन विपत्तिको समयमा काँधमा काँध मिलाएर उभिएको थियो।
मरमरा भूकम्प १९९९, जब भारतले टर्कीको लागि बढायो मद्दतको हात
अगस्ट १९९९ मा टर्कीको मरमरा सागर नजिकै आएको भूकम्पले इस्तानबुलमा ६.२ रेक्टर स्केलको धक्का महसुस गरियो, जसबाट लगभग १७,००० मानिसहरू मारिए र लाखौँ मानिसहरू घरबारविहीन भए। यो टर्कीको इतिहासकै सबैभन्दा विनाशकारी भूकम्पहरू मध्ये एक थियो। यस विपत्तिको समयमा भारतले टर्कीसँग काँधमा काँध मिलाएर राहत कार्यमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्यो। भारतले खाद्यान्न, शुद्ध पानी, औषधि र चिकित्सा उपकरणहरू जस्ता आवश्यक राहत सामग्री पठायो। साथै, राष्ट्रिय विपद् प्रतिक्रिया बल (NDRF) का विशेषज्ञ टोलीहरू पनि टर्कीको लागि राहत र उद्धार कार्यमा जुटे।
कोरोना कालमा भारतको टर्कीको लागि महत्त्वपूर्ण मद्दत
सन् २०२० मा जब सारा विश्व कोरोना महामारीसँग जुधिरहेको थियो, भारतले धेरै देशहरूको मद्दत गर्न कुनै कमी राखेन। यही मद्दतको श्रृङ्खलामा टर्की पनि थियो, जसलाई भारतले पीपीई किट, खोप र भेन्टिलेटर जस्ता आवश्यक चिकित्सा उपकरण उपलब्ध गराएर समर्थन गर्यो। यसबाहेक, अगस्ट २०२० मा भारतले टर्कीलाई यस महामारीसँग जुध्न १०० मिलियन डलरको आर्थिक सहायता पनि प्रदान गर्यो। यस सहयोगले महामारीको कठिन समयमा टर्कीलाई ठूलो राहत पुर्यायो र भारत-टर्की सम्बन्धलाई अझ मजबुत बनायो।
शीतयुद्धको समयमा भारतले टर्कीलाई दिएको आर्थिक र प्राविधिक सहयोग
१९७० को दशकको शीतयुद्धको समयमा भारतले टर्कीको मद्दत गर्न कदम चाल्यो। त्यसबेला भारतले टर्कीलाई कृषि, शिक्षा र पूर्वाधार विकासको लागि आर्थिक अनुदान र प्राविधिक सहायता प्रदान गर्यो। यो सहयोग दुवै देश बीचको बलियो मैत्रीपूर्ण सम्बन्धको उदाहरण थियो, जसमा भारतले टर्कीको विकासमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्यो र संकटको समयमा समर्थन गर्यो।
