ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ 4.7 ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਇਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮਣੀਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਸੀ। ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਕਿਸੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ: ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਿਸਮੋਲੋਜੀ (NCS) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਭੂਚਾਲ 30 ਸਤੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਲਗਭਗ 6 ਵਜੇ 10 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.7 ਮਾਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮਣੀਪੁਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੀ।
ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਆਂਮਾਰ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਅਚਾਨਕ ਆਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਝਟਕਿਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਘਬਰਾਹਟ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ।
ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
NCS ਅਨੁਸਾਰ, ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮਣੀਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਸ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੇਂਦਰ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ, ਭਾਵ ਘੱਟ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਝਟਕੇ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਭੂਚਾਲ ਸੀਮਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸਿਰਫ਼ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੇ ਝਟਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ ਭੂਚਾਲ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ 3.2 ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਤ੍ਹਾ ਤੱਕ ਓਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਝਟਕੇ ਆਮ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਝਟਕੇ
ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਲੜੀ ਵਿੱਚ, ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ। ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 3.3 ਮਾਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਸੀ।
ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਝਟਕਾ ਛੋਟਾ ਸੀ, ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਇਹ ਗਤੀਵਿਧੀ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਬੈਲਟ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਭੂਚਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਹਲਕੀ ਤੋਂ ਹਲਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ 4.7 ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਚਾਨਕ ਜ਼ਮੀਨ ਹਿੱਲਣ 'ਤੇ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ।
ਸਤਹੀ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਓਨਾ ਹੀ ਦੂਰ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਅਸਲੀ ਖ਼ਤਰਾ ਉਦੋਂ ਵੱਧਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਡੂੰਘਾਈ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਚਿੰਤਾ
ਮਿਆਂਮਾਰ, ਤਿੱਬਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਖੇਤਰ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਹਿੱਲਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਬੈਲਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਫਾਲਟ ਲਾਈਨਾਂ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਲਗਾਤਾਰ ਊਰਜਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਦਬਾਅ ਟੁੱਟਦਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
