ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਤੁਰਕੀ ਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਦਾਗੇ ਗਏ ਡਰੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਨਿਰਮਿਤ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
India Pakistan Conflict: ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਵੱਡੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਓਪਰੇਸ਼ਨ ‘ਸਿੰਦੂਰ’ ਤਹਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪੀਓਕੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੌਰਾਨ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਕੀਤਾ ਹਮਲਾ
ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬੌਖਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਅਤੇ ਮਿਸਾਈਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਜੋ ਡਰੋਨ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਦਾਗੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ (Made in Turkey) ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡਰੋਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਰਾਹੀਂ ਪੱਕੇ ਸਬੂਤ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ।
ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਤੇਜ਼
ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਭਖ਼ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ (Boycott) ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਜ਼ੋਰ ਫੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਸਾਂਸਦ ਨਿਸ਼ਿਕਾਂਤ ਦੁਬੇ ਨੇ ਵੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਜਾਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਦਾ ਦੋਸਤ ਵੀ ਸਾਡਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ, ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਡਿੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ-ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਵਪਾਰ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ?
ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਪਾਰ ਬਹੁਤ ਸੀਮਤ ਹੈ।
- 2023-24 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ 6.65 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸਮਾਨ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਘਟ ਕੇ 2024-25 ਵਿੱਚ 5.2 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁੱਲ ਐਕਸਪੋਰਟ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ 1.5% ਹੈ।
- ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਐਕਸਪੋਰਟ ਮਹਿਜ਼ 86 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੱਲ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ 0.02% ਹੈ।
- ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਯਾਤ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ 0.5% ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਲਗਭਗ ਨਾਮਾਤਰ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਕਿਨ-ਕਿਨ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਪਾਰ?
ਭਾਰਤ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਖਣਿਜ ਤੇਲ, ਮਾਰਬਲ, ਸਟੀਲ, ਰਸਾਇਣ, ਸੇਬ ਅਤੇ ਸੋਨਾ ਮੰਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ, ਫਾਰਮਾ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ, ਕਪੜਾ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਵਰਗਾ ਸਮਾਨ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਪਾਰ ਕੱਚਾ ਤੇਲ, ਤੰਮਾਕੂ, ਚਾਹ, ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਚਮੜਾ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।
ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਉੱਤੇ ਅਸਰ
- ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਮਨਪਸੰਦ ਡੈਸਟੀਨੇਸ਼ਨ ਰਹੇ ਹਨ।
- 2023 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀ ਤੁਰਕੀ ਗਏ ਸਨ।
- 2 ਲੱਖ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰਤੀ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵੀ ਘੁੰਮਣ ਗਏ ਸਨ।
- ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3000 ਭਾਰਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵਿੱਚ 1500 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਟ੍ਰਿਪਸ ਰੱਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
```
