ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਦੀ ਖੀਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੂਰਖ ਸੀ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੂਰਖੀ ਭਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਮੂਰਖਤਾ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਲੋਕ ਕਿਵੇਂ ਮਰਦੇ ਹਨ? ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮੂਰਖ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ, “ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਤਾਂ ਦੇਖਾਂਗਾ।” ਮਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਗੱਡਾ ਖੋਦਿਆ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਲੇਟ ਗਿਆ। ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋ ਚੋਰ ਉਸ ਰਾਹੋਂ ਲੰਘੇ। ਇੱਕ ਚੋਰ ਨੇ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਕਿਹਾ, “ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਡੱਕਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਸੀ, ਦੂਜਾ ਪਿੱਛੇ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।”
ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਗੱਡੇ ਵਿੱਚ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਬੋਲ ਪਿਆ, “ਭਰਾਵੋ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਮਰ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਪਰ ਜੇ ਮੈਂ ਜਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਰੂਰ ਮਦਦ ਕਰਦਾ।” ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਦੋਵੇਂ ਚੋਰ ਸਮਝ ਗਏ ਕਿ ਇਹ ਆਦਮੀ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਮੂਰਖ ਹੈ। ਇੱਕ ਚੋਰ ਨੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਭਾਈ, ਮਰਨ ਦੀ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਕੀ ਹੈ? ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਇਸ ਗੱਡੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ। ਤੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਮਰ ਸਕਦਾ ਹੈਂ।” ਗੱਡੇ ਵਿੱਚ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਅਤੇ ਠੰਡ ਲੱਗਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ, “ਚਲੋ ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।”
ਦੋਵੇਂ ਚੋਰ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇੱਕ ਚੋਰ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਰਹੇਗਾ, ਦੂਜਾ ਪਿੱਛੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਹ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੱਭਣ ਲੱਗਾ। ਉਸਨੂੰ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਚਾਵਲ, ਸ਼ੱਕਰ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਮਿਲਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ, “ਕਿਉਂ ਨਾ ਚਾਵਲ ਦੀ ਖੀਰ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ!” ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਚਾਵਲ ਦੀ ਖੀਰ ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁੱਢੀ ਠੰਡ ਤੋਂ ਕੰਬਦੀ ਹੋਈ ਸੌਂ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗ ਜਲਾਈ, ਅੱਗ ਦੀ ਗਰਮੀ ਬੁੱਢੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲੱਗੀ। ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਿਆਂ ਬੁੱਢੀ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਹੱਥ ਫੈਲਾਏ।
ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਬੁੱਢੀ ਹੱਥ ਵਧਾ ਕੇ ਖੀਰ ਮੰਗ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਏ ਬੁੱਢੀ, ਮੈਂ ਖੀਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕੁਝ ਖਾ ਲਓ। ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਦੇ ਦਿਆਂਗਾ।” ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਬੁੱਢੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਗਈ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਹੋਰ ਵੀ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਸੌਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੀ। ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਬੁੱਢੀ ਵੀ ਖੀਰ ਮੰਗਣ ਲਈ ਹੱਥ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਜਾਣੇ-ਸਮਝੇ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਗਰਮ ਚਮਚ ਖੀਰ ਬੁੱਢੀ ਦੇ ਹੱਥ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਬੁੱਢੀ ਦਾ ਹੱਥ ਝੁਲਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਚੀਕਦੀ ਹੋਈ ਉੱਠੀ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਫੜਿਆ ਗਿਆ।
ਫੜੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਨੂੰ ਫੜਨ ਨਾਲ ਕੀ ਫਾਇਦਾ? ਅਸਲ ਚੋਰ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਹੈ। ਮੈਂ ਚਾਵਲ ਦੀ ਖੀਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਸੀ।” ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਗਿਆ, ਸਗੋਂ ਦੋਵੇਂ ਚੋਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ – ਬੁਰਾ ਸਾਥ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ 'ਚ ਆ ਕੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਚੋਰ ਸਮਝ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਮੂਰਖਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਣ 'ਤੇ ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿਗੜ ਗਈ।
