ગોપનીયતા માટે જાણીતા લોકપ્રિય મેસેજિંગ પ્લેટફોર્મ સિગ્નલ ફરી એકવાર તેની પ્રાઇવેસી-ફર્સ્ટ નીતિને લઈને ચર્ચામાં છે. આ વખતે સિગ્નલે Windows 11 યુઝર્સ માટે એવો અપડેટ રજૂ કર્યો છે જે સીધા જ માઇક્રોસોફ્ટના નવા AI-આધારિત રીકોલ ફીચરને પડકારે છે. સિગ્નલે તેના ડેસ્કટોપ એપ માટે "સ્ક્રીન સિક્યુરિટી" નામનું એક નવું ફીચર ઉમેર્યું છે, જે ચેટ્સની સુરક્ષાને વધુ કડક બનાવે છે.
આ અપડેટથી સિગ્નલ ખાતરી કરે છે કે કોઈપણ એપ્લિકેશન—ચાહે તે માઇક્રોસોફ્ટનું રીકોલ ફીચર જ કેમ ન હોય—એન્ક્રિપ્ટેડ ચેટ્સનો સ્ક્રીનશોટ લઈ શકતું નથી. સિગ્નલનું આ પગલું એક ટેક્નોલોજિકલ વોર જેવું જોવામાં આવી રહ્યું છે, જ્યાં એક તરફ પ્રાઇવેસી પ્રેમી એપ્સ છે, તો બીજી તરફ મોટી ટેક કંપનીઓ છે જે AI ના નામે યુઝર ડેટાને પ્રોસેસ કરવામાં વ્યસ્ત છે.
શું છે સિગ્નલનો નવો અપડેટ?
21 મેના રોજ સિગ્નલના ડેવલપર જોશુઆ લુંડે બ્લોગ પોસ્ટ દ્વારા આ માહિતી શેર કરી કે સિગ્નલે Windows 11 પર તેના ડેસ્કટોપ વર્ઝનમાં 'સ્ક્રીન સિક્યુરિટી' નામનું નવું ફીચર શામેલ કર્યું છે. આ ફીચર ડિફોલ્ટ રૂપે ઓન રહેશે અને ખાસ વાત એ છે કે તે માઇક્રોસોફ્ટના કોપાયલોટ+ PC માં રહેલા રીકોલ ફીચરને સિગ્નલ ચેટ્સનો સ્ક્રીનશોટ લેતા અટકાવશે.
આ સ્ક્રીન સિક્યુરિટી ફીચરની ટેકનોલોજી DRM (ડિજિટલ રાઇટ્સ મેનેજમેન્ટ) પર આધારિત છે. તે જ ટેકનોલોજી જેનો ઉપયોગ નેટફ્લિક્સ જેવી સ્ટ્રીમિંગ કંપનીઓ તેમના વીડિયોને કોપી થતાં અટકાવવા માટે કરે છે. હવે સિગ્નલે તેને ટેક્સ્ટ અને ચેટ પ્રાઇવેસી માટે પણ લાગુ કર્યું છે.
રીકોલ ફીચર કેમ વિવાદોમાં છે?
રીકોલ ફીચર માઇક્રોસોફ્ટની AI રણનીતિનો ભાગ છે. આ ફીચર દર કેટલાક સેકન્ડમાં યુઝરની સ્ક્રીનનો સ્ક્રીનશોટ લઈને તેને સર્ચેબલ ડેટાબેઝમાં સેવ કરે છે. તેનો દાવો છે કે ભવિષ્યમાં જો યુઝર કોઈ વેબસાઇટ, ડોક્યુમેન્ટ, અથવા ચેટ શોધવા માંગે તો આ ફીચર તેમને તે ચોક્કસ દ્રશ્ય સુધી લઈ જશે.
જોકે આ ફીચર આવ્યા પછી પ્રાઇવેસી એક્સપર્ટ્સ અને ટેક કમ્યુનિટીમાં ચિંતાની લહેર ફરી વળી. લોકો માને છે કે આ ફીચર ખૂબ જ સંવેદનશીલ ડેટાને કોઈપણ રોકટોક વગર સ્ટોર કરી શકે છે. આ કારણે માઇક્રોસોફ્ટને આ ફીચરને બે વાર મુલતવી રાખવું પડ્યું અને હવે તેને opt-in (એટલે કે યુઝરની મંજૂરી પછી જ ચાલુ થતું) ફીચર બનાવી દેવાયું છે.
માઇક્રોસોફ્ટ ભલે રીકોલને સુધારવા માટે ડેટા એન્ક્રિપ્શન અને સેન્સિટિવ કન્ટેન્ટ ફિલ્ટર જેવી ટેકનોલોજી શામેલ કરી હોય, પરંતુ સિગ્નલ હજુ પણ તેનાથી સંતુષ્ટ નથી.
જોશુઆ લુંડનું નિવેદન: 'કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નહોતો'
સિગ્નલના ડેવલપર જોશુઆ લુંડે તેમના બ્લોગમાં સ્પષ્ટ રીતે કહ્યું કે માઇક્રોસોફ્ટના નવા રીકોલ ફીચરથી પ્રાઇવેસીને લઈને ગંભીર ખતરો સર્જાયો છે. તેમણે જણાવ્યું કે માઇક્રોસોફ્ટ છેલ્લા એક વર્ષમાં ઘણા બદલાવ કરી ચૂક્યું છે, પરંતુ આ નવું ફીચર હજુ પણ એવા એપ્સ માટે સમસ્યા બની રહ્યું છે જે યુઝરની ગોપનીયતાને સૌથી ઉપર રાખે છે, જેમ કે સિગ્નલ. રીકોલ દર કેટલાક સેકન્ડમાં સ્ક્રીનનો સ્ક્રીનશોટ લે છે, જેનાથી ખાનગી વાતચીત અથવા સંવેદનશીલ માહિતી લીક થવાનો ખતરો વધી જાય છે.
જોશુઆ લુંડે આગળ કહ્યું કે માઇક્રોસોફ્ટે અમને કોઈ અન્ય વિકલ્પ છોડ્યો નથી, તેથી અમને મજબૂરીથી Windows 11 પર સિગ્નલ એપમાં ડિફોલ્ટ રૂપે સ્ક્રીન સિક્યુરિટી ફીચર શામેલ કરવું પડ્યું. આ નવા ફીચરથી ભલે કેટલાક યુઝર્સને એપની કાર્યક્ષમતામાં થોડો ફેરફાર અનુભવાય, પરંતુ સિગ્નલની પ્રાથમિકતા યુઝરની પ્રાઇવેસી છે. લુંડનું કહેવું છે કે તેઓ કોઈપણ સ્તરે જઈને યુઝર ડેટાની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરશે, ચાહે તેના માટે ટેકનિકલ સ્તરે ગમે તેટલી મહેનત કેમ ન કરવી પડે.
કેવી રીતે કામ કરે છે સિગ્નલનું સ્ક્રીન સિક્યુરિટી ફીચર?
આ ફીચર DRM ટેકનોલોજી પર આધારિત છે. DRMનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે વીડિયો અને મ્યુઝિક જેવી ડિજિટલ સામગ્રીની કોપીને રોકવા માટે કરવામાં આવે છે. સિગ્નલે આ ટેકનોલોજીને ટેક્સ્ટ-આધારિત ચેટ્સ માટે લાગુ કરી છે, જેથી કોઈપણ થર્ડ-પાર્ટી ટૂલ અથવા ફીચર—જેમ કે માઇક્રોસોફ્ટનું રીકોલ—આ ચેટ્સની સ્ક્રીન ઇમેજ કેપ્ચર ન કરી શકે.
માઇક્રોસોફ્ટની પોતાની ડેવલપર ગાઇડમાં આ સ્પષ્ટ રીતે લખાયું છે કે જો કોઈ એપ DRMનો ઉપયોગ કરે છે, તો રીકોલ જેવા ફીચર્સ તેના કન્ટેન્ટને કેપ્ચર કરી શકશે નહીં. તેથી સિગ્નલનું આ પગલું કોઈ નિયમ અથવા પોલિસીનું ઉલ્લંઘન નથી કરતું, પરંતુ ઉપલબ્ધ સુરક્ષા ઉપાયોનો એક સમજદારીપૂર્ણ ઉપયોગ છે.
શું કહે છે ટેકનોલોજી કમ્યુનિટી?
ટેકનોલોજી કમ્યુનિટીમાં સિગ્નલના આ નવા અપડેટની ખૂબ પ્રશંસા થઈ રહી છે. જ્યાં ઘણી કંપનીઓ યુઝર ડેટાને ટ્રેક કરીને જાહેરાત અને એનાલિટિક્સ માટે ઉપયોગ કરે છે, ત્યાં સિગ્નલ જેવી એપ્સ ખૂબ ઓછી છે જે યુઝરની પ્રાઇવેસીને સૌથી ઉપર રાખે છે. આ જ કારણે તેને એક જવાબદાર અને ભરોસાપાત્ર પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે.
સાઇબર સિક્યુરિટી નિષ્ણાતો માને છે કે જો અન્ય એપ્સ પણ સિગ્નલની જેમ DRM ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરે, તો માઇક્રોસોફ્ટના રીકોલ જેવા ફીચર્સની પહોંચ પોતાની જાતે જ મર્યાદિત થઈ જશે. આનાથી યુઝરને તે નક્કી કરવાનો વધુ અધિકાર મળશે કે તેમની સ્ક્રીન અથવા ચેટ કોણ જોઈ શકે છે અને કોણ નહીં.
શું આ માઇક્રોસોફ્ટ માટે ચેતવણી છે?
સિગ્નલનું આ પગલું ફક્ત યુઝરની સુરક્ષાને વધારવાનું કામ કરતું નથી, પરંતુ આ માઇક્રોસોફ્ટ જેવી મોટી કંપનીઓ માટે પણ એક સંકેત છે કે પ્રાઇવેસીને લઈને હવે યુઝર્સ પહેલા કરતાં ક્યાંય વધુ જાગૃત થઈ ગયા છે. રીકોલ જેવું ફીચર ટેક્નોલોજિકલ એડવાન્સમેન્ટના નામે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ યુઝર અને ડેવલપર્સ વચ્ચે તેની વિશ્વસનીયતા હજુ પણ પ્રશ્નોના ઘેરામાં છે.
સિગ્નલનો અપડેટ આ વાત બતાવે છે કે હવે પ્રાઇવેસી-ફોકસ્ડ એપ્સ ફક્ત ચેતવણી જ આપતી નથી, પરંતુ ટેકનિકલ ઉપાયો પણ અપનાવે છે. આનાથી માઇક્રોસોફ્ટ જેવી કંપનીઓને પણ તેમના ફીચર્સમાં યુઝરની સંમતિ અને પારદર્શિતાને લઈને વધુ ગંભીર બનવું પડશે.
સિગ્નલનો નવો અપડેટ એક રીતે ટેક ઈન્ડસ્ટ્રી માટે ચેતવણી છે કે યુઝરની પ્રાઇવેસીના નામે સમાધાન હવે સ્વીકાર્ય રહેશે નહીં. Windows 11માં લોન્ચ થયેલું આ સિક્યુરિટી ફીચર ફક્ત સિગ્નલને વધુ મજબૂત બનાવતું નથી, પરંતુ માઇક્રોસોફ્ટના રીકોલ જેવા ફીચર્સની મર્યાદાઓને પણ ઉજાગર કરે છે.
