ਹੁਣ IITs ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ JEE ਸਕੋਰ ਹੀ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਸਾਧਾਰਣ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਕੋਟੇ ਤਹਿਤ ਵੀ IIT ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (IIT) ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ JEE (ਜੁਆਇੰਟ ਐਂਟਰੈਂਸ ਐਗਜ਼ਾਮੀਨੇਸ਼ਨ) ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਦਾਖ਼ਲਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਸ਼ੈਕਸ਼ਣਿਕ ਸੈਸ਼ਨ 2025-26 ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੰਜ ਮੁੱਖ IITs ਨੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਡਾਇਰੈਕਟ ਐਡਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੈਨਲਾਂ ਤਹਿਤ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਖੇਡਾਂ, ਓਲੰਪਿਆਡ ਜਾਂ ਕਲਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਲੇਖਨੀਯ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਬਿਨਾਂ JEE ਰੈਂਕ ਦੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਤ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
IITs ਦਾ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗ: ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਵਿਧਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲ
ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਵੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ (NEP 2020) ਦੇ ਉਸ ਟੀਚੇ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮੌਕੇ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ। IITs ਹੁਣ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲ ਨਾ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ, ਸਗੋਂ IIT ਵਰਗੇ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਿਧਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਵਾ ਦੇਵੇਗੀ।
IIT ਮਦਰਾਸ: ਤਿੰਨ ਖਾਸ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਸਹੂਲਤ
IIT ਮਦਰਾਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਹਿਲ ਕਰਦਿਆਂ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੈਨਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਸਪੋਰਟਸ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਐਡਮਿਸ਼ਨ (SEA): ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ugadmissions.iitm.ac.in/sea 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਕਲਚਰ ਐਕਸੀਲੈਂਸ (FACE): ਸੰਗੀਤ, ਨਾਚ, ਥੀਏਟਰ, ਪੇਂਟਿੰਗ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟਤਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ IIT ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ugadmissions.iitm.ac.in/face ਵੇਖੋ।
ਸਾਇੰਸ ਓਲੰਪਿਆਡ ਐਕਸੀਲੈਂਸ (SCOPE): ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਓਲੰਪਿਆਡ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ugadmissions.iitm.ac.in/scope 'ਤੇ ਜਾਓ।
IIT ਕਾਨਪੁਰ: ਓਲੰਪਿਆਡ ਰਾਹੀਂ ਨਵਾਂ ਰਾਹ
IIT ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਵੀ ਓਲੰਪਿਆਡ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚੈਨਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ, ਗਣਿਤ ਜਾਂ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਓਲੰਪਿਆਡ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਰਜ਼ੀ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ: pingala.iitk.ac.in/OL_UGADM/login
ਯੋਗਤਾ ਸ਼ਰਤਾਂ:
- ਅਰਜ਼ੀ ਉਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ 2024 ਜਾਂ ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ IIT ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ JEE ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਸੀਟ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਅਰਜ਼ੀਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ IIT ਕਾਨਪੁਰ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।
- IIT ਗਾਂਧੀਨਗਰ: ਓਲੰਪਿਆਡ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਖੋਜ
IIT ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਵੀ ਹੁਣ ਓਲੰਪਿਆਡ ਚੈਨਲ ਰਾਹੀਂ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਸੰਸਥਾਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਜੋ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਅਰਜ਼ੀ ਪੋਰਟਲ: iitgn.ac.in/admissions/btech-olympiad
IIT ਬੰਬਈ: ਗਣਿਤ ਓਲੰਪਿਆਡ ਤੋਂ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਪਹਿਲ
IIT ਬੰਬਈ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਗਣਿਤ ਓਲੰਪਿਆਡ (Indian National Mathematical Olympiad) ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ BS (ਗਣਿਤ) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਡਾਇਰੈਕਟ ਐਡਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ: math.iitb.ac.in/Academics/bs_programme.php
ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਖਾਸ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਪਕੜ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਪਰ JEE ਵਿੱਚ ਮਨਚਾਹਾ ਸਕੋਰ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕੇ।
IIT ਇੰਦੌਰ: ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸੁਨਹਿਰਾ ਮੌਕਾ
IIT ਇੰਦੌਰ ਨੇ ਸਪੋਰਟਸ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਐਡਮਿਸ਼ਨ (SEA) ਤਹਿਤ ਖੇਡ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਰਾਜ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਅਰਜ਼ੀ ਪੋਰਟਲ: academic.iiti.ac.in/sea/
ਕੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਯੋਗਤਾ ਸ਼ਰਤਾਂ?
ਹਾਲਾਂਕਿ ਦਾਖ਼ਲੇ ਲਈ JEE ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਮਰ, 12ਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦਾ ਸਾਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੈਕਸ਼ਣਿਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਉਹੀ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਜੋ ਆਮ JEE (ਐਡਵਾਂਸਡ) ਦਾਖ਼ਲਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਥ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਰਜ਼ੀਕਰਤਾ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ IIT ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਨਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ।
ਇਸ ਪਹਿਲ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਇਹ ਪਹਿਲ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਇ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ JEE ਸਕੋਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ IITs ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਇਸ ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਤਹਿਤ ਕਲਾ, ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਵਿਵਿਧ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਆਏ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਸਕਣਗੇ।
ਇਸ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨਾਂ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਮੰਚ ਮਿਲੇਗਾ।
ਵਿਵਿਧਤਾ ਵਧੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲੇਗਾ।
ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੇ ਬਿਨਾਂ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
```
