ਰੇਲ ਯਾਤਰਾ - ਸ਼ੇਖਚਿੱਲੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਸ਼ੇਖਚਿੱਲੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਚਲ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਓਨੀ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦਾ ਸੀ। ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੀ ਉਸਦਾ ਕੰਮ-ਧੰਦਾ ਵੀ ਸੀ। ਕੰਮ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਹ ਕਦੇ ਮੂਰਖਤਾ, ਕਦੇ ਕੋਈ ਸ਼ੈਤਾਨੀ, ਅਤੇ ਕਦੇ ਕੰਮ-ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਸੋਚ ਆਈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ। ਹੁਣ ਮੈਂ ਸਿੱਧਾ ਮੁੰਬਈ ਜਾਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਾਂਗਾ। ਇਸੇ ਸੋਚ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੁੰਬਈ ਜਾਣ ਲਈ ਰੇਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਲੈ ਲਈ। ਸ਼ੇਖਚਿੱਲੀ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਰੇਲ ਯਾਤਰਾ ਸੀ। ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਰੇ ਉਹ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰੇਲ ਆਈ ਤਾਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਬੋਗੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਬੋਗੀ ਦੀ ਟਿਕਟ ਲਗਾਈ ਹੈ, ਉਸੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਬੋਗੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਖਾਲੀ ਸੀ। ਰੇਲ ਨੇ ਚੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਆਈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੇਲ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਕੱਲੇ ਬੈਠੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਚੰਚਲ ਮਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰੇਲ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਬੋਗੀ ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੱਸ ਵਾਂਗ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਰੇਲ ਵੀ ਰੁਕ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਾਂਗਾ। ਦੁੱਖ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋਇਆ। ਇਕੱਲੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਸ਼ੇਖ ਬੋਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਇੰਨਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੱਸ ਵਾਂਗ ਹੀ ਰੇਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ‘ਇਸਨੂੰ ਰੋਕੋ ਇਸਨੂੰ ਰੋਕੋ’ ਕਹਿ ਕੇ ਚੀਕਣ ਲੱਗਾ। ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜਦੋਂ ਰੇਲ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਮੂੰਹ ਬਣਾ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਰੇਲ ਰੁਕ ਗਈ। ਸ਼ੇਖ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉੱਠਿਆ ਅਤੇ ਰੇਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗਾ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਉਸਦੀ ਨਜ਼ਰ ਇੱਕ ਰੇਲ ਕਾਮੇ 'ਤੇ ਪਈ। ਉਸਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਰੇਲ ਕਾਮਾ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਕੋਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਦੱਸੋ? ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੇਲ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਰੁੱਕਣ ਦਾ ਨਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੀ।
“ਇਹ ਕੋਈ ਬੱਸ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਰੇਲ ਹੈ। ਹਰ ਥਾਂ ਰੁੱਕਣਾ ਇਸਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਰੁੱਕੇਗੀ। ਇੱਥੇ ਬੱਸ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਡਰਾਈਵਰ ਅਤੇ ਕੰਡਕਟਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿਓ ਅਤੇ ਰੁਕ ਗਈ।” ਸ਼ੇਖ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਕਾਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਲੁਕਾਉਣ ਲਈ ਰੇਲ ਕਾਮੇ ਤੋਂ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਾਂ-ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਪਤਾ ਹੈ।” ਤਿੱਖੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਕਾਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਸਭ ਕੁਝ ਪਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲ ਕਿਉਂ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹੋ?” ਸ਼ੇਖਚਿੱਲੀ ਕੋਲ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਮੈਂ ਪੁੱਛਾਂਗਾ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁੱਛਾਂਗਾ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਕਾਮੇ ਨੇ ਸ਼ੇਖਚਿੱਲੀ ਨੂੰ ‘ਨੌਨਸੈਂਸ’ ਕਹਿ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਿਆ। ਸ਼ੇਖ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਸ਼ਬਦ ਤਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਨੂਨ ਹੀ ਸਮਝ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਰੇਲ ਕਾਮੇ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਨੂਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦਾਵਤ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ।” ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਹੱਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰੇਲ ਵੀ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਈ।
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ - ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਰੇਲ ਨਾਲ ਸਫਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
