सणासुदीच्या ऑनलाइन खरेदीत सायबर फसवणूक: सुरक्षित कसे राहाल?

सणासुदीच्या काळात, ऑनलाइन विक्री आणि ऑफर वाढत असताना, सायबर फसवणुकीचे प्रकारही वाढतात. ग्राहकांची बँक माहिती आणि पासवर्ड चोरण्यासाठी बनावट वेबसाइट्स, फिशिंग लिंक्स आणि फसव्या संदेशांचा वापर केला जातो. या डिजिटल काळात सुरक्षित राहण्यासाठी, केवळ विश्वसनीय स्त्रोतांकडून खरेदी करणे आणि संशयास्पद लिंक्स टाळणे हाच मुख्य मार्ग आहे.

ऑनलाइन शॉपिंग सुरक्षा: सणासुदीच्या काळात, ऑनलाइन विक्री आणि ऑफरसोबतच, सायबर गुन्हेगारही सक्रिय होतात. सोशल मीडिया आणि ईमेलवर मोफत दिवाळी भेटवस्तू, डिलिव्हरीमध्ये अडचण किंवा मर्यादित वेळेच्या ऑफरसाठी येणाऱ्या लिंक्स अनेकदा बनावट असतात आणि त्यांचा उद्देश ग्राहकांची बँक माहिती किंवा पासवर्ड चोरणे हा असतो. तज्ज्ञ केवळ विश्वसनीय वेबसाइट्स आणि ॲप्सवरून खरेदी करण्याचा आणि कोणत्याही संशयास्पद लिंक्सवर क्लिक न करण्याचा सल्ला देतात. जर चुकून पेमेंट झालेच, तर त्वरित बँक किंवा UPI ॲपद्वारे कार्ड ब्लॉक करावे आणि सायबर क्राईम रिपोर्ट दाखल करावा.

सणासुदीच्या काळात ऑनलाइन फसवणुकीचा वाढता धोका

सणासुदीच्या काळात ऑनलाइन विक्री आणि ऑफर वाढत असल्याने, सायबर गुन्हेगारही सक्रिय होतात. सोशल मीडिया किंवा ईमेलवर येणाऱ्या मोफत दिवाळी भेटवस्तू, डिलिव्हरीमध्ये अडचण किंवा मर्यादित वेळेच्या ऑफरसाठीच्या लिंक्स आता फसवणुकीच्या सर्वात सामान्य पद्धती बनल्या आहेत. ॲमेझॉन आणि इंडिया पोस्ट यांसारख्या ब्रँड्सच्या नावाने पाठवले जाणारे हे संदेश खरेतर बनावट असतात आणि त्यांचा उद्देश तुमची बँक माहिती किंवा पासवर्ड चोरणे हा असतो.

इंडियन एक्सप्रेसच्या एका अहवालानुसार, लोक घाईघाईने या लिंक्सवर क्लिक करतात आणि त्यांची सत्यता तपासणे विसरतात. अनेक बनावट वेबसाइट्स खऱ्या वेबसाइट्ससारख्याच दिसतात आणि ग्राहकांना मोठ्या सवलती किंवा आकर्षक लोगो वापरून आकर्षित करतात.

बनावट वेबसाइट्स आणि फिशिंग लिंक्स कशा ओळखाव्यात

बनावट साइट्स आणि लिंक्स अनेकदा खऱ्या साइट्ससारख्याच डिझाइन, लोगो आणि फॉन्टसह येतात. URL मध्ये चुकीची स्पेलिंग (उदा., amaz0n-sale.com), HTTPS किंवा पॅडलॉक चिन्हाचा अभाव, WhatsApp/SMS द्वारे पाठवलेल्या लॉगिन किंवा पेमेंट लिंक्स, अत्यंत स्वस्त ऑफर आणि खराब व्याकरणाची माहिती ही त्यांना ओळखण्याची काही निर्देशक आहेत.

सुरक्षिततेच्या उपायांमध्ये केवळ विश्वसनीय वेबसाइट्स आणि ॲप्सवरून खरेदी करणे, कॅश ऑन डिलिव्हरीचा पर्याय निवडणे आणि कोणताही OTP किंवा पासवर्ड शेअर न करणे यांचा समावेश आहे. ॲमेझॉन कधीही वैयक्तिक डेटा किंवा पेमेंटची माहिती मागवणारे ईमेल किंवा संदेश पाठवत नाही.

तुम्ही बळी पडल्यास काय करावे

जर तुम्ही चुकून पेमेंट केले असेल, तर त्वरित तुमच्या बँक किंवा UPI ॲप्लिकेशनला कॉल करून तुमचे कार्ड ब्लॉक करा. वेबसाइट आणि पेमेंटच्या तपशिलांचा स्क्रीनशॉट सुरक्षित ठेवा. cybercrime.gov.in वर सायबर क्राईम रिपोर्ट दाखल करा आणि आर्थिक फसवणूक हेल्पलाइन 1930 वर संपर्क साधा. इतरांना बळी पडण्यापासून वाचवण्यासाठी त्यांना सावध करणे देखील महत्त्वाचे आहे.

सणासुदीच्या काळात ऑनलाइन विक्रीचा आनंद घेताना, सायबर सुरक्षेवर लक्ष देणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. बनावट वेबसाइट्स आणि फिशिंग लिंक्सपासून सावध राहणे, केवळ विश्वसनीय स्त्रोतांकडूनच खरेदी करणे आणि कोणत्याही संशयास्पद लिंक्सवर क्लिक न करणे हे सुरक्षित डिजिटल अनुभव सुनिश्चित करते.