महाकुंभामध्ये काम करणाऱ्या कामगारांच्या मुलांसाठी, मेळा क्षेत्रात तात्पुरत्या शाळांची व्यवस्था करण्यात आली आहे. या शाळांमध्ये मुलांना दर्जेदार शिक्षण दिले जात आहे. या उद्देशाने, पाच "विद्या कुंभ" प्राथमिक विद्यालये स्थापन करण्यात आली आहेत, जिथे इयत्ता पहिली ते पाचवी पर्यंतच्या मुलांना शिकवले जात आहे.
प्रयागराज: संगम नगरी प्रयागराजमध्ये 2025 च्या महाकुंभाची तयारी जोरदार सुरू आहे. महाकुंभ दिव्य आणि भव्य बनवण्यात लाखो कामगारांचे योगदान आहे, जे केवळ प्रयागराजचेच नाही, तर राज्य आणि देशाच्या विविध भागातून आले आहेत. मेळा क्षेत्रात स्वच्छता, सुविधा आणि व्यवस्था सुनिश्चित करण्यासोबतच या कामगारांच्या मुलांच्या शिक्षणाचीही पूर्ण काळजी घेतली जात आहे.
या मुलांच्या अभ्यासात कोणताही व्यत्यय येऊ नये, यासाठी मेळा क्षेत्रात तात्पुरत्या शाळा बांधण्यात आल्या आहेत. या उपक्रमांतर्गत, पाच "विद्या कुंभ" प्राथमिक विद्यालये सुरू करण्यात आली आहेत, जिथे इयत्ता पहिली ते पाचवी पर्यंतच्या मुलांना शिक्षण दिले जात आहे. या विद्यालयांचा उद्देश कामगारांच्या मुलांना शिक्षणाची संधी उपलब्ध करून देणे आहे, जेणेकरून ते महाकुंभाच्या काळात आपले शिक्षण सुरू ठेवू शकतील.
योगी सरकारची नवी मोहीम
बेसिक शिक्षा विभागाच्या या उपक्रमात शिव नाडर संस्थेचेही महत्त्वपूर्ण सहकार्य मिळत आहे, ज्यामुळे महाकुंभात मुलांचे शिक्षण अधिक चांगले करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. या उपक्रमांतर्गत, मेळा क्षेत्रातील तात्पुरत्या शाळांमध्ये इयत्ता पहिली ते पाचवी पर्यंतच्या मुलांना शिक्षण दिले जात आहे. मुलांना आकर्षक पद्धतीने शिक्षण देण्यासाठी या शाळांमध्ये स्मार्ट क्लासेसचीही व्यवस्था करण्यात आली आहे. या स्मार्ट क्लासेसमध्ये मुलांना दृकश्राव्य माध्यमांद्वारे शिक्षण दिले जात आहे, जेणेकरून ते अधिक उत्सुकतेने शिकू शकतील.
विद्या कुंभ सेक्टर दोनचे प्राचार्य दिलीप मिश्रा यांच्या म्हणण्यानुसार, केवळ उत्तर प्रदेशच नव्हे, तर मध्य प्रदेश, बिहार आणि इतर राज्यांमधून आलेली मुलेसुद्धा या शाळांमध्ये शिक्षण घेत आहेत. या मुलांना त्यांच्या अभ्यासक्रमानुसार शिक्षण दिले जात आहे आणि कुंभमेळा 2025 पर्यंत ही मुले येथे शिक्षण घेतील.
26 फेब्रुवारीपर्यंत चालणाऱ्या या महाकुंभात या मुलांना शिक्षणाची पूर्ण संधी मिळेल आणि जेव्हा ते आपल्या घरी परततील, तेव्हा त्यांना बेसिक शिक्षा विभागाकडून एक प्रमाणपत्र दिले जाईल. हे प्रमाणपत्र त्यांच्या संबंधित शाळांमध्ये दाखल होण्यासाठी आणि परीक्षा देण्यासाठी उपयुक्त ठरेल, ज्यामुळे त्यांच्या शिक्षणात कोणताही व्यत्यय येणार नाही.
मुलांना पुरविण्यात आलेली शिक्षण सामग्री
बेसिक शिक्षा विभागाने महाकुंभ क्षेत्रात शिक्षण घेत असलेल्या मुलांसाठी सर्व आवश्यक व्यवस्था सुनिश्चित केल्या आहेत. शाळेत मुलांसाठी शालेय गणवेश, वह्या, पुस्तके आणि इतर शैक्षणिक सामग्रीची व्यवस्था करण्यात आली आहे. शिव नाडर संस्थेच्या सहकार्याने मुलांना उमंग किट देण्यात आली आहे आणि स्मार्ट क्लासचीही व्यवस्था करण्यात आली आहे, ज्यामुळे मुलांचे शिक्षण अधिक आकर्षक आणि प्रभावी झाले आहे. स्मार्ट क्लासमध्ये मुलांची रुची सर्वाधिक दिसून आली आणि हे तांत्रिक शिक्षणाच्या माध्यमातून त्यांना अधिक आकर्षित करत आहे.
याव्यतिरिक्त, एज्युकेट गर्ल्स संस्थेनेही मुलांच्या शिक्षणाशी संबंधित प्रत्येक आवश्यक सामग्रीच्या व्यवस्थेत मदत केली आहे, जेणेकरून मुलांना दर्जेदार शिक्षण मिळू शकेल. शाळेत एक मुख्याध्यापकांसोबत पाच शिक्षकांची नियुक्ती करण्यात आली आहे, जे मुलांना हिंदी, गणित आणि इंग्रजी यांसारख्या मूलभूत विषयांचे प्रशिक्षण देत आहेत. या शिक्षकांचा मुख्य उद्देश मुलांना शिक्षणाच्या माध्यमातून त्यांची जीवनशैली सुधारणे आणि त्यांना उज्ज्वल भविष्याकडे मार्गदर्शन करणे आहे.
महाकुंभाच्या ओएसडीने केले तात्पुरत्या विद्यालयाचे उद्घाटन
महाकुंभात मुलांसाठी तात्पुरत्या विद्यालयाचे उद्घाटन महाकुंभाच्या ओएसडी आकांक्षा राणा यांनी केले. उद्घाटनादरम्यान, आयएएस आकांक्षा राणा यांनी मुलांना शिक्षणाचे महत्त्व समजावून सांगितले आणि त्यांना पुढे जाण्यासाठी प्रेरित केले. त्यांनी मुलांना सांगितले की, शिक्षण त्यांच्या भविष्याला आकार देण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे आणि त्यांनी ते गांभीर्याने घेतले पाहिजे.
दिलीप मिश्रा, प्राचार्य, विद्या कुंभ विद्यालय, यांनी सांगितले की शास्त्री ब्रिजच्या खाली असलेल्या सॅनिटेशन विद्यालय दोनची सुरुवात 9 डिसेंबरपासून झाली आहे. यासाठी, प्रथम वस्तीचे सर्वेक्षण करण्यात आले, जेणेकरून कोणत्या वर्गात कोणती मुले शिकत आहेत आणि त्यांचे वय काय आहे, याची खात्री करता येईल. सर्वेक्षणाच्या आधारे मुलांना वर्गात प्रवेश देण्यात आला.
सुरुवातीला, सुमारे 150 मुलांनी या विद्यालयात शिक्षण सुरू केले आणि ही संख्या सतत वाढत आहे. 27 डिसेंबरपर्यंत शाळेत 205 मुलांनी शिक्षण सुरू केले होते आणि ही संख्या अजूनही वाढत आहे, कारण नवीन कामगार सतत येत आहेत आणि ते या सुविधेचा लाभ घेत आहेत.
```
