ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੇ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿਚਾਲੇ ਸਮਝੌਤੇ (MoUs): ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਿਆਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੇ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਥਾਨਕ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉੱਤੇ ਸਮਝੌਤਾ
ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿਚਾਲੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਵਿਚਾਲੇ ਸਥਾਨਕ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉੱਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਧੀਨ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸਥਾਨਕ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਮਿਲੇਗੀ।
ਜਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੇ ਪਾਈਪ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਈਪ ਬਦਲਣ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਧੀਨ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚਾਲੇ ਕਰੈਡਿਟ ਸਹੂਲਤ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਬਣੇਗੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਨੂੰ ‘ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ’ ਲਈ ਪੁਲ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਨੂੰ ‘ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ’ ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਾਲੇ ਪੁਲ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਾਈਵਾਲ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪੋਰਟ ਲੂਈਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੂਰਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਵੀਣ ਕੁਮਾਰ ਜੁਗਨਾਥ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਤੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
‘ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਇੱਕ ਮਿਨੀ ਇੰਡੀਆ’ – ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ
ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿਚਾਲੇ ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤਕ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਉਂਦਿਆਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ‘ਮਿਨੀ ਇੰਡੀਆ’ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਬੰਧ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਉੱਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ‘ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ’ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੁਲ ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ 2015 ਦੇ ‘ਸਾਗਰ’ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ (Security and Growth for All in the Region) ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਇਸ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦਾ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਦੋਸਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰੇਗਾ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਚੋਰੀ, ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਤੇ ਹੋਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੁਬਾਰਾ ਦੁਹਰਾਈ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭੋਜਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ
ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਭੋਜਪੁਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।” ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿਚਾਲੇ ਫ਼ਿਲਮ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੱਕ ‘ਓਵਰਸੀਜ਼ ਸਿਟੀਜ਼ਨਸ਼ਿਪ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (OCI)’ ਕਾਰਡ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੇ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦਾ ਸਰਬਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ
ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਰਬਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ‘ਦ ਗ੍ਰਾਂਡ ਕਮਾਂਡਰ ਆਫ਼ ਦਿ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਦਿ ਸਟਾਰ ਐਂਡ ਕੀ ਆਫ਼ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਓਸ਼ਨ’ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਤੇ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿਚਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।
ਗੰਗਾ ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ ਚੜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ‘ਗੰਗਾ ਤਾਲ’ ਵਿੱਚ ਚੜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਗੰਗਾ ਤਾਲ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲ ਭਾਰਤ-ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਆਧਿਆਤਮਿਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗੀ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਹੋਣਗੇ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
```
