ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ: ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ

ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹਨ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ Men have the highest risk of cancer know what are its symptoms

ਕੈਂਸਰ’ ਇਹ ਨਾਮ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਦਿਲਾਂ ਦਿਮਾਗ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦਾ ਖੌਫ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆ ਕੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਬਣ ਪਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਦੇ ਬਣ ਪਾਵੇ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 4 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵਰਲਡ ਕੈਂਸਰ ਡੇ (World Cancer Day) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਮਾਮ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਭਿਆਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਰ ਸਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵੈਬ ਐਮਡੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹੜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਕੀ ਹੈ ਕੈਂਸਰ? What is cancer

ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਕਈ ਅਣਗਿਣਤ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਯਾਨੀ ਸੈੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਹੀ ਵੰਡ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਪਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਗ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਉੱਪਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਬੇਹਿਸਾਬ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੈਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ?  How does cancer start 

ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਜੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਨ ਤੋਂ ਹੀ ਜੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਵੈਂ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਦੂਜੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ- ਗੁਟਕਾ-ਤੰਬਾਕੂ ਵਰਗੀਆਂ ਨਸ਼ੀਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ, ਅਲਟਰਾਵਾਇਲੇਟ ਰੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਆਦਿ ਇਸਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸਮਰੱਥਾ ਯਾਨੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਝੱਲ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀ ਲਾਇਲਾਜ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਿਵੇਂ-ਤਿਵੇਂ ਟਿਊਮਰ ਯਾਨੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗੰਢ ਉੱਭਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ  Colorectal cancer

ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ  ਵੱਡੀ ਆਂਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। 100,000 ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 53,000 ਵਿਅਕਤੀ  ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 27,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਸੀ।

ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ   Colorectal cancer

ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਣਾ ਬੜਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਭਾਰ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਹੋਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਲੈਡਰ ਕੈਂਸਰ Bladder cancer

ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਲੱਖ ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 36 ਰੋਗੀ ਇਸੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਪਗ ਅੱਠ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਨ।

ਬਲੈਡਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ  Symptoms of bladder  cancer

ਬਲੈਡਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੇਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖ਼ੂਨ ਆਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪੇਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਖ਼ੂਨ ਬਲੱਡ ਕਲੌਟਸ ਵਰਗਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੇਸ਼ਾਬ ਕਰਦੇ ਵਕਤ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜਲਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ  Prostate cancer

 ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜਣਨ ਅੰਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੌਤਾਂ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੀਡੀਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਕਰੀਬ 100,000 ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਰੀਬ 29,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਸੀ।

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ  Symptoms of prostate cancer

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਾਬ ਕਰਦੇ ਵਕਤ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਯੂਰੀਨ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਕਿਨ ਕੈਂਸਰ   Skin cancer

ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸਕਿਨ ਕੈਂਸਰ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਲੱਖ ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 27 ਇਸੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਸਕਿਨ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ Symptoms of skin cancer

ਇਸਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ ਕਿ ਇਸ  ਦੌਰਾਨ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਟੱਟੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਟੱਟੀ ਉੱਪਰ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਧੱਬੇ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਟੱਟੀ ਉੱਪਰ ਅਣਚਾਹੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਾਂ ਗੰਢਾਂ ਹੋਣ ਉੱਪਰ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ज़ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ  Lungs cancer

ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ (ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਕੜੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰੀਬ 88,000 ਦੀ ਮੌਤ ਇਸੇ ਭਿਆਨਕ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਸੀ।

ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ  Symptoms of lungs cancer

ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ ਬਲਗ਼ਮ ਵਿੱਚ ਖ਼ੂਨ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ  ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੰਗ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।