ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਵਰਤ ਕਥਾ - ਦੂਜਾ ਅਧਿਆਇ ਕੀ ਹੈ? ਸੁਣਨ ਤੇ ਸੁਣਾਉਣ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ? ਜਾਣੋ
ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਵਰਤ ਕਥਾ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਅਧਿਆਇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਅਧਿਆਇ ਦੀ ਕਥਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਕਥਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅਧਿਆਇ ਦੀ ਕਥਾ ਭਗਤੀ ਭਾਵ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਮਾਣੋ।
ਸੂਤ ਜੀ ਬੋਲੇ:
ਹੇ ऋਸ਼ੀਆਂ! ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹਾਂ, ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੋ! ਸੁੰਦਰ ਕਾਸ਼ੀਪੁਰੀ ਨਗਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਰੀਬ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਭੁੱਖ ਪਿਆਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਹੇ ਵਿਪ੍ਰ! ਨਿਤ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਤੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕਿਉਂ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈਂ? ਦੀਨ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬੋਲਿਆ, ਮੈਂ ਗਰੀਬ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹਾਂ। ਭਿੱਖਾ ਲਈ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹਾਂ। ਹੇ ਭਗਵਾਨ! ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦੱਸੋ।
ਬੁੱਢਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਮਨੋਵਾਛਤ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਇਸਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੁੱਢੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬਣ ਕੇ ਆਏ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਉਸ ਗਰੀਬ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਵਰਤ ਦਾ ਸਾਰਾ ਵਿਧਾਨ ਦੱਸ ਕੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ। ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਜਿਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਬੁੱਢੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਾਂਗਾ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਭਿੱਖਾ ਲੈਣ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਉਸ ਦਿਨ ਗਰੀਬ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਭਿੱਖਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਧਨ ਮਿਲਿਆ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਵਰਤ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।
ਭਗਵਾਨ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਦਾ ਵਰਤ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਰੀਬ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸੁੱਖੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਹ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕਰੇਗਾ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਸੁਣੇਗਾ ਉਹ ਵੀ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸੂਤ ਜੀ ਬੋਲੇ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਰਦ ਜੀ ਤੋਂ ਨਾਰਾਇਣ ਜੀ ਦਾ ਕਿਹਾ ਹੋਇਆ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਵਰਤ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਹੇ ਵਿਪ੍ਰੋ! ਮੈਂ ਹੁਣ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਾਂ?
ऋषि ਬੋਲੇ:
ਹੇ ਮੁਨੀਵਰ! ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵਿਪ੍ਰ ਤੋਂ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਸ-ਕਿਸ ਨੇ ਇਹ ਵਰਤ ਕੀਤਾ, ਅਸੀਂ ਸਭ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸੁਣਨੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ।
ਸੂਤ ਜੀ ਬੋਲੇ:
ਹੇ ਮੁਨੀਆਂ! ਜਿਸ-ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੁਣੋ! ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਹੀ ਵਿਪ੍ਰ ਧਨ ਅਤੇ ਏਸ਼ਵਰਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਲੱਕੜੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਬੁੱਢਾ ਆਦਮੀ ਆਇਆ ਅਤੇ ਲੱਕੜਾਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖ ਕੇ ਅੰਦਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗਿਆ। ਪਿਆਸ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੋਇਆ ਉਹ ਲੱਕੜੀ ਵਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕਰਦੇ ਦੇਖ ਵਿਪ੍ਰ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੀ ਫਲ ਮਿਲੇਗਾ? ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸੋ।
ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਵਰਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਹੀ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਧਨ-ਧੰਨ ਆਦਿ ਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋਈ ਹੈ।
ਵਿਪ੍ਰ ਤੋਂ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਵਰਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਕੇ ਲੱਕੜੀ ਵਾਲਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ। ਚਰਨਾਂ ਦਾ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਦ ਖਾ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਲੱਕੜੀ ਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸੰਕਲਪ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਜ ਲੱਕੜੀ ਵੇਚਣ ਨਾਲ ਜੋ ਧਨ ਮਿਲੇਗਾ, ਉਸੇ ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਵਧੀਆ ਵਰਤ ਕਰਾਂਗਾ। ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੁੱਢਾ ਆਦਮੀ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਲੱਕੜੀਆਂ ਰੱਖ ਕੇ ਉਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਲਈ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਧਨੀ ਲੋਕ ਜਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲੱਕੜੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਲਿਆ।
ਬੁੱਢਾ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁੱਲ ਲੈ ਕੇ ਕੇਲੇ, ਸ਼ੱਕਰ, ਘਿਓ, ਦੁੱਧ, ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਗੋਲੀ ਦਾ ਆਟਾ ਅਤੇ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਰਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਮਗਰੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਆਇਆ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਉਹ ਬੁੱਢਾ ਲੱਕੜੀ ਵਾਲਾ ਧਨ-ਪੁੱਤਰ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸੁੱਖੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁੱਖ ਮਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕੁੰਠ ਧਾਮ ਚਲਾ ਗਿਆ।
॥ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਵਰਤ ਕਥਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਅਧਿਆਇ ਸੰਪੂਰਨ॥
ਸ੍ਰੀਮਨ ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ ।
ਭਜ ਮਨ ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ ।
ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਆਨਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਜੈ॥
