માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલય એક નવા નિયમની તૈયારીમાં છે, જે વાહન માલિકો માટે મોટી ચેતવણી લઈને આવ્યું છે. આ પ્રસ્તાવિત નિયમ હેઠળ જો કોઈ ગાડી પર ટોલ ટેક્સ બાકી જણાય, તો તે વાહનનું રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ (RC), ઇન્શ્યોરન્સ રિન્યુઅલ, ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ, માલિકી હસ્તાંતરણ અથવા નો ઓબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ (NOC) જાહેર કરવામાં આવશે નહીં. મંત્રાલયે આ માટે મોટર વાહન નિયમોમાં સુધારા માટે ડ્રાફ્ટ નોટિફિકેશન જાહેર કરી દીધું છે.
ટોલ ભર્યા વગર હવે કોઈ સરકારી મંજૂરી નહીં મળે
મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલા મુસદ્દામાં આ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ વાહનના FASTag થી સંબંધિત ડેટામાં ટોલ શુલ્ક બાકી દેખાય છે, તો આવા વાહનના માલિકને આરસી રિન્યુઅલ, વીમા નવીકરણ અથવા અન્ય દસ્તાવેજો માટે જરૂરી મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. આ નિર્ણય એ સ્થિતિમાં પણ લાગુ થશે જ્યારે ગાડી પર વેલિડ FASTag નહીં લગાવેલું હોય અથવા ટોલ પોઇન્ટ પર ચુકવણી કરવામાં નહીં આવી હોય.
આ નિયમની અસર સમગ્ર દેશમાં એવા વાહન માલિકો પર પડશે જે સમય-સમય પર ટોલ ભરવાનું ટાળતા રહ્યા છે અથવા FASTag નો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ નથી કરતા.
NHAI ના MLFF સિસ્ટમને મળશે બળ
આ નવો નિયમ કેન્દ્ર સરકારના એ ડિજિટલ રોડમેપને પણ મજબૂતી આપશે, જે હેઠળ નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (NHAI) મલ્ટી લેન ફ્રી ફ્લો (MLFF) ટોલ કલેક્શન સિસ્ટમ લાગુ કરી રહી છે. આ પ્રણાલી હેઠળ ટોલ વસૂલી માટે હવે ફિઝિકલ બેરિયર નહીં હોય. એટલે કે ટોલ બૂથ પર ગાડીઓને રોકીને ચુકવણી નહીં લેવામાં આવે, પરંતુ કેમેરા અને સેન્સરના માધ્યમથી ટોલની ગણતરી અને ચુકવણીની પ્રક્રિયા આપોઆપ થશે.
MLFF ને સફળ બનાવવા માટે જરૂરી છે કે દરેક વાહન વેલિડ FASTag લગાવે અને સમય પર ટોલની ચુકવણી કરે. આ માટે હવે સરકાર સીધી મોટર વાહન સેવા સાથે જોડાયેલી મંજૂરીઓને ટોલ ચુકવણી સાથે જોડવાની તૈયારી કરી રહી છે.
બાકી ટોલની જાણકારી ઓનલાઈન ઉપલબ્ધ થશે
મંત્રાલયની યોજના હેઠળ વાહન માલિક પોતાના બાકી ટોલની જાણકારી ઓનલાઈન પોર્ટલ અથવા મોબાઇલ એપના માધ્યમથી જોઈ શકશે. FASTag સાથે જોડાયેલા ડેટાના આધારે ટોલ ચુકવણીની જાણકારી સંબંધિત રજિસ્ટ્રેશન ઓથોરિટીના સિસ્ટમમાં સીધી ઉપલબ્ધ થશે. જો કોઈ બાકી જણાયું, તો એ જ સિસ્ટમ એલર્ટ આપશે અને કોઈપણ પ્રકારની અપ્રૂવલ રોકી શકાશે.
આમાં સૌથી મહત્વનું એ છે કે વાહન માલિકને બાકી ચૂકવ્યા બાદ જ આગળની પ્રક્રિયાની મંજૂરી આપવામાં આવશે. એટલે કે હવે દસ્તાવેજોની વેલિડિટી જાળવી રાખવા માટે ટોલની અદાયગી પણ જરૂરી થઈ જશે.
વીમા કંપનીઓને પણ મળશે અપડેટેડ ડેટા
સડક મંત્રાલયની યોજનામાં આ પણ શામેલ છે કે ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીઓને પણ FASTag સિસ્ટમથી જોડવામાં આવે. આથી પોલિસી રિન્યુઅલના સમયે તેમને ખબર રહેશે કે સંબંધિત વાહનનો ટોલ બાકી છે કે નહીં. એવામાં વીમાનું નવીનીકરણ પણ ત્યારે જ સંભવ થઈ શકશે જ્યારે ગાડીનો ટોલ ક્લિયર હોય.
વીમા ક્ષેત્રના નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આનાથી વાહનોની દેખરેખ અને ક્લેમ પ્રક્રિયામાં પણ પારદર્શિતા આવશે, કારણ કે ટોલ ચુકવણીથી ગાડીના મુવમેન્ટ અને યાત્રાની જાણકારી આપોઆપ ઉપલબ્ધ થશે.
ટોલ ચોરી રોકવાનું સરકારનું મોટું પગલું
અત્યાર સુધી દેશભરમાં મોટી સંખ્યામાં એવા વાહન માલિક છે જે જાણી જોઈને FASTag ને નિષ્ક્રિય રાખે છે અથવા ટોલ માર્ગોથી ચુકવણી કર્યા વિના યાત્રા કરે છે. આનાથી સરકારને દર વર્ષે હજારો કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થાય છે. આ નિયમ લાગુ થયા બાદ આવા વાહન માલિકો પર સીધી અસર પડશે અને ટોલ ચોરીની શક્યતા ઘણી હદ સુધી ઓછી થઈ જશે.
રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગો પર દરરોજ લાખો વાહનો પસાર થાય છે, જેમાં એક મોટી સંખ્યા હજુ પણ ટોલ આપવાનું ટાળે છે અથવા જાણી જોઈને FASTag ને બ્લોક કરીને નીકળે છે. મંત્રાલયના નવા ડ્રાફ્ટ નિયમનો હેતુ એ જ છે કે હવે ટોલ ન ભરનારાઓને વાહન સાથે જોડાયેલી અન્ય સેવાઓ આપતા પહેલા રોકવામાં આવે.
વેલિડ FASTag વગર પણ કડકાઈ
મુસદ્દા નિયમોમાં એ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ ગાડી પર વેલિડ FASTag નહીં જણાય તો પણ તેને ટોલ બાકીની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવશે. એટલે કે માત્ર ટોલ ચુકવણી જ નહીં, FASTag લગાડવું પણ હવે કાનૂની ફરજ બની શકે છે. આનાથી એ નક્કી થશે કે દરેક વાહન હાઇવે પર દેખરેખ હેઠળ રહેશે.
FASTag ના માધ્યમથી અત્યાર સુધી સરકારને ટોલ સંગ્રહણમાં અનેક ગણો વધારો મળ્યો છે, પરંતુ આના પૂર્ણ રૂપથી સફળ થવા માટે હવે આની સાથે જોડાયેલી કઠોરતા જરૂરી માનવામાં આવી રહી છે.
