चक्रव्यूहात अभिमन्यूचा वध - महाभारताची कथा

चक्रव्यूहात अभिमन्यूचा वध - महाभारताची कथा

कुरुक्षेत्रात कौरव आणि पांडवांमध्ये 18 दिवस भयंकर युद्ध चालले होते. एकीकडे धर्मासाठी लढणारे पांडव होते, तर दुसरीकडे कपट आणि फसवणूक करण्यात माहीर कौरव होते. त्यांनी युद्धा जिंकण्यासाठी एक रणनीती बनवली. त्यांची योजना होती की अर्जुनाला युद्धात गुंतवून बाकी चार भावांना दूर घेऊन जायचे आणि मग युधिष्ठिराला बंदी बनवून युद्ध जिंकायचे. ठरल्याप्रमाणे, कौरवांच्या एका तुकडीने अर्जुनाला युद्धात गुंतवून रणांगणापासून दूर नेले. त्याच वेळी, गुरु द्रोणाचार्यांनी युधिष्ठिराला बंदी बनवण्यासाठी चक्रव्यूहाची रचना केली, आणि पांडवांमध्ये फक्त अर्जुनालाच चक्रव्यूह कसा तोडायचा हे माहित होते.

अर्जुन दूर जाताच गुरु द्रोणाचार्यांनी पांडवांना आव्हान दिले की, "एकतर युद्ध करा किंवा हार माना." युद्धाच्या नियमानुसार युद्ध करणे आवश्यक होते. जर युद्ध केले नाही तरी हार होणार होती आणि युद्ध केले तरी हार निश्चित होती. आता धर्मराज युधिष्ठिराला काय करावे आणि काय नाही हे समजत नव्हते. त्याच वेळी धर्मराज युधिष्ठिरासमोर एक तरुण उभा राहिला आणि म्हणाला, "काकाश्री, मला चक्रव्यूह तोडण्यासाठी आणि युद्ध करण्यासाठी आशीर्वाद द्या." हा युवक दुसरा कोणी नसून अर्जुनाचा मुलगा अभिमन्यू होता. अभिमन्यू फक्त 16 वर्षांचा होता, पण सर्वांना माहित होते की तो युद्ध कौशल्यात आपल्या वडिलांसारखाच निपुण आहे.

युधिष्ठिराने अभिमन्युला नकार दिला, पण अभिमन्यू ऐकला नाही आणि म्हणाला, "मला चक्रव्यूह तोडता येतो. जेव्हा मी माझ्या आईच्या गर्भात होतो, तेव्हा वडिलांनी आईला चक्रव्यूह तोडण्याची पद्धत सांगितली होती. तेव्हाच मी ते शिकलो होतो. मी पुढे राहीन आणि तुम्ही सर्वजण माझ्या मागे-मागे या." हार मानून युधिष्ठिराने अभिमन्यूचे म्हणणे ऐकले आणि सर्वजण युद्धासाठी तयार झाले. सर्वात पुढे अभिमन्यू होता आणि बाकीचे सर्व त्याच्या मागे. अभिमन्यूला रणांगणात पाहून कौरव त्याची थट्टा करू लागले की हा लहान मुलगा काय युद्ध करणार, पण जेव्हा त्यांनी अभिमन्यूचे युद्ध कौशल्य पाहिले, तेव्हा त्यांचे धाबे दणाणले.

पुढे जात अभिमन्यूने दुर्योधनाचा मुलगा लक्ष्मणाला ठार केले आणि चक्रव्यूहात प्रवेश केला. त्याने चक्रव्यूहात प्रवेश करताच सिंधूचा राजा जयद्रथाने चक्रव्यूहाचा दरवाजा बंद केला, जेणेकरून चारही भाऊ चक्रव्यूहात प्रवेश करू शकणार नाहीत. अभिमन्यू पुढे जात होता. त्याने एक-एक करून सर्व योद्ध्यांना हरवले, ज्यात दुर्योधन, कर्ण आणि गुरु द्रोण यांचाही समावेश होता. कोणालाही काही उपाय समजत नव्हता, तेव्हा कौरवांच्या सर्व महारथींनी एकत्र येऊन अभिमन्यूवर हल्ला केला.

कोणीतरी त्याचा धनुष्य तोडला, तर कोणीतरी रथ. तरीही अभिमन्यू थांबला नाही. त्याने रथाचे चाक उचलून युद्ध करायला सुरुवात केली. मोठे-मोठे महारथी असतानाही वीर अभिमन्यू एकटा लढत राहिला, पण तो एकटा किती वेळ लढणार? शेवटी सगळ्यांनी मिळून त्याची हत्या केली आणि अभिमन्यू वीरगतीला प्राप्त झाला. अभिमन्यूच्या मृत्यूनंतर अर्जुनाने प्रतिज्ञा घेतली की तो दुसऱ्या दिवशी युद्धात जयद्रथाचा वध करेल. आज शूरवीर अभिमन्यूचे नाव कर्ण आणि अर्जुनापेक्षाही अगोदर आदराने घेतले जाते.