ਪੋਂਗਲ: ਪੋਂਗਲ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫਸਲ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਦੇਵ, ਇੰਦਰ ਦੇਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਕృਤਗਿਆਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਬਾਲਣਾ", ਜੋ ਕਿ ਭਰਪੂਰਤਾ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਕਟਾਈ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਉਬਾਲਣਾ', ਅਤੇ ਇਹ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਅਤੇ ਕృਤਗਿਆਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਪੋਂਗਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 14 ਜਨਵਰੀ 2025 ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਮਾਪਤੀ 17 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ
• ਭੋਗੀ ਪੋਂਗਲ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਵੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗੋਲੀ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਥਾਈ ਪੋਂਗਲ ਮੁੱਖ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੁੱਧ, ਚਾਵਲ ਅਤੇ ਗੁੜ ਤੋਂ ਪੋਂਗਲ ਨਾਂ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਮਿੱਠਾਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਇਸ ਦਿਨ ਖੇਤੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਲਦਾਂ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਆਦੀ ਭੋਜਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਅਤੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ
• ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਨੰਦੀ ਬਲਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਿਕ ਮੰਨਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਨੰਦੀ ਨੂੰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਸਲ ਕਟਾਈ ਦਾ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।
• ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਕృਤਗਿਆਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ 'ਧੰਨਵਾਦ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
• ਪੋਂਗਲ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਇਸਦਾ ਖਾਸ ਪਕਵਾਨ ਹੈ। ਚਾਵਲ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਗੁੜ ਤੋਂ ਬਣੇ ਇਸ ਮਿੱਠੇ ਪਕਵਾਨ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਕਵਾਨ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਚਾਵਲ ਦੇ ਆਟੇ ਨਾਲ ਸੋਹਣੀਆਂ ਰੰਗੋਲੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਬਲਦਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ
ਮਟੂ ਪੋਂਗਲ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬਲਦਾਂ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਜੱਲੀਕੱਟੂ (ਬਲਦ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦਾ ਖੇਡ) ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਖਾਸ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਪੋਂਗਲ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ
• ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਨਾਂ ਪਕਵਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ।
• ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਅਤੇ ਇੰਦਰ ਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਪੋਂਗਲ ਦੌਰਾਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਪੋਂਗਲ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਬਲਦ ਦੌੜ (ਜੱਲੀਕੱਟੂ) ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਬਾਰੇ 10 ਮੁੱਖ ਗੱਲਾਂ
ਪੋਂਗਲ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਫਸਲ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚਲਦਾ ਹੈ।
ਭੋਗੀ ਪੋਂਗਲ 'ਤੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਥਾਈ ਪੋਂਗਲ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਨੂੰ ਪਕਵਾਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਮਟੂ ਪੋਂਗਲ 'ਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਪਕਵਾਨ ਚਾਵਲ, ਗੁੜ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਰੰਗੋਲੀ ਪੋਂਗਲ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
• ਪੋਂਗਲ ਤਾਮਿਲ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
• ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।
ਪੋਂਗਲ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਕৃਤਗਿਆਤਾ, ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇਸ ਜੀਵੰਤ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਹਰ ਦਿਨ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
