कॅन्सर हा जगभरातील एक गंभीर आरोग्य प्रश्न बनला आहे, जो फक्त प्रौढांनाच नव्हे तर मुलांनाही वेगाने प्रभावित करत आहे. याच गोष्टी लक्षात घेऊन दरवर्षी १५ फेब्रुवारी रोजी 'अंतरराष्ट्रीय बाल कॅन्सर दिन' (International Childhood Cancer Day 2025) साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट बालपणी होणाऱ्या कॅन्सरबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि या आजाराने ग्रस्त मुलांना, त्यांच्या कुटुंबांना आणि बरे झालेल्या रुग्णांना मदत करणे हे आहे.
स्तनपान करणे मुलांना कॅन्सरपासून वाचवण्यास मदत करू शकते. याविषयी गुरुग्राम येथील मेरिगो एशिया हॉस्पिटलच्या प्रसूती आणि स्त्रीरोग विभागाच्या क्लिनिकल डायरेक्टर डॉ. पल्लवी वसल यांचे म्हणणे आहे की, आईचे दूध नवजात बाळाच्या रोगप्रतिकारक शक्तीला वाढवण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. स्तनपान द्वारे शरीरात अँटीबॉडीज आणि आवश्यक पोषक घटक पोहोचतात, जे कॅन्सरसारख्या गंभीर आजारांपासून बचाव करण्यात मदत करतात.
याशिवाय, संशोधनावरून असे दिसून येते की ज्या मुलांना सहा महिने किंवा त्यापेक्षा जास्त काळ स्तनपान करण्यात आले आहे, त्यांना ल्युकेमिया (Leukemia) आणि इतर कॅन्सरचा धोका कमी असू शकतो. म्हणूनच पालकांनी मुलांच्या चांगल्या आरोग्यासाठी स्तनपानाला प्राधान्य द्यावे.
आईचे दूध का महत्त्वाचे आहे?
डॉक्टर्स आणि तज्ञांच्या मते, स्तनपान (Breastfeeding) आई आणि बाळ दोघांसाठीही फायदेशीर आहे. संशोधनावरून असे दिसून येते की ज्या मुलांना सहा ते सात महिने स्तनपान करण्यात आले आहे, त्यांना बालपणी ल्युकेमिया (रक्त कॅन्सर) होण्याचा धोका खूप कमी असतो. अभ्यासातून हे देखील समोर आले आहे की किमान सात ते आठ महिने स्तनपान करण्याने ल्युकेमियाचा धोका सुमारे २०% ने कमी होऊ शकतो. हा अभ्यास यावर देखील भर देतो की आईचे दूध फक्त मुलांना पोषणच देत नाही तर त्यांच्या शरीरास गंभीर आजारांशी लढण्यासाठी तयार करते.
आईच्या दुधाचे फायदे
* रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते – आईच्या दुधात अँटीबॉडी आणि इम्यून फॅक्टर्स असतात, जे बाळाच्या रोगप्रतिकारक शक्तीला मजबूत करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
* संसर्गापासून संरक्षण – हे दूध सामान्य सर्दी-खोकल्यापासूनच नव्हे तर ल्युकेमियासारख्या गंभीर आजारांच्या धोक्यापासूनही वाचवते.
* योग्य विकासात मदत करते – स्तनपानमुळे मुलांचा मानसिक आणि शारीरिक विकास चांगला होतो, ज्यामुळे ते भविष्यात निरोगी राहतात.
कॅन्सरशी लढण्यात आईचे दूध कसे मदत करते?
आईच्या दुधात ओमेगा-३ फॅटी ऍसिड आणि कॉन्जुगेटेड लिनोलिक ऍसिड (CLA) सारखे पोषक घटक आढळतात, जे कॅन्सरशी लढण्याची क्षमता बाळगत असतात. हे घटक रक्त कॅन्सरसह अनेक आजारांपासून संरक्षण प्रदान करतात. शास्त्रज्ञांचे असे मानणे आहे की स्तन दुधात असलेले संरक्षक घटक कॅन्सरची शक्यता कमी करतात आणि बाळाच्या संपूर्ण आरोग्याला मजबूत करण्यात मदत करतात. म्हणून, बाळाला आईचे दूध पाजणे फक्त त्याच्या पोषणासाठीच नव्हे तर गंभीर आजारांपासून बचाव करण्यासाठी देखील अत्यंत आवश्यक आहे.
