व्हिटॅमिन बी 5: फायदे, कमतरता आणि अधिक माहिती

व्हिटॅमिन बी 5 म्हणजे काय आणि ते आपल्या शरीरासाठी कसे फायदेशीर आहे, जाणून घ्या

शरीराला वेळोवेळी अनेक पोषक तत्वांची गरज असते. ज्याप्रमाणे व्हिटॅमिन-ई, व्हिटॅमिन-सी इत्यादी व्हिटॅमिन्सची शरीराला गरज असते, त्याचप्रमाणे व्हिटॅमिन-बी5 ची देखील गरज असते. याच्या सेवनाने घरी बसल्या अनेक आजार आपोआप शरीरापासून दूर राहतात.

व्हिटॅमिन बी 5 ला पॅन्टोथेनिक ऍसिड देखील म्हणतात. व्हिटॅमिन बी 5 हे महत्वाच्या व्हिटॅमिनपैकी एक आहे, जे शरीरात रक्तपेशी तयार करण्यासाठी आवश्यक आहे. हे खाल्लेल्या अन्नाचे ऊर्जेत रूपांतर करते. व्हिटॅमिन बी 5 त्वचा, डोळे, केस आणि यकृत यांसाठी फायद्याचे असते. तथापि, व्हिटॅमिन बी 5 च्या कमतरतेमुळे व्यक्तीला अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. शरीरात इतर व्हिटॅमिनप्रमाणेच व्हिटॅमिन बी 5 देखील आवश्यक असते. बर्‍याच लोकांना माहित नसेल की व्हिटॅमिन बी 5 च्या कमतरतेमुळे काय होऊ शकते. चला तर मग या लेखात व्हिटॅमिन बी 5 बद्दल सविस्तरपणे जाणून घेऊया.

व्हिटॅमिन बी 5 च्या कमतरतेची कारणे

कुपोषित असणे.

न्यूरोडीजेनेरेशन संबंधित विकार असणे.

आहारात व्हिटॅमिन बी 5 ची जास्त कमतरता असणे.

व्हिटॅमिन बी 5 च्या कमतरतेची लक्षणे

थकवा जाणवणे.

पोटदुखी.

हात-पायांना जळजळ होणे.

जुलाब होणे.

पुरेशी झोप न लागणे.

स्वभावात चिडचिडेपणा येणे.

उलटी होणे.

छातीत जळजळ होणे.

मळमळ.

भूक न लागणे.

अस्वस्थ वाटणे.

डोकेदुखी.

व्हिटॅमिन बी 5 चे फायदे

तणाव कमी करणे

तणावाची समस्या व्यक्तीला आजारी बनवते. याशिवाय तणावामुळे व्यक्ती आपले काम व्यवस्थित करू शकत नाही. काही प्रकरणांमध्ये, मूडशी संबंधित समस्या असल्यास, व्हिटॅमिन बी 5 युक्त अन्न आणि औषधे घेण्याचा सल्ला दिला जातो. डॉक्टर तणाव कमी करण्यासाठी व्हिटॅमिन बी 5 च्या कमतरतेचे कारण शोधून काढू शकतात. व्हिटॅमिन बी 5 मेंदू शांत ठेवण्यासाठी आणि तणाव कमी करण्यासाठी फायदेशीर आहे.

हार्मोन्स वाढवण्यासाठी

व्हिटॅमिन बी 5 मध्ये असे गुणधर्म आहेत जे ग्रंथींमधून बाहेर पडणाऱ्या हार्मोन्सची क्रिया योग्य ठेवण्यास मदत करतात. व्हिटॅमिन बी 5 हार्मोन्स नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते. यासोबतच हार्मोन्सची कार्ये सुधारण्यास देखील मदत करते. शरीरात काही एन्झाईम (enzyme) असतात जे व्हिटॅमिन बी 5 ला प्रभावित करू शकतात. बी 5 हार्मोन्सची पातळी सामान्य ठेवण्यासाठी फायदेशीर आहे.

चयापचय वाढवण्यासाठी

शरीराची कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी चयापचय (metabolism) महत्त्वाची भूमिका बजावते. चयापचय म्हणजे शरीरात होणारी रासायनिक आणि नैसर्गिक प्रक्रिया. चयापचयासाठी बी 5 आवश्यक आहे.

त्वचेसाठी फायदेशीर

उन्हाळा आणि पावसाळ्यामध्ये त्वचेच्या समस्या अधिक प्रमाणात दिसून येतात. कधी खाज येणे, पुरळ येणे इत्यादी समस्या होत असतात. अशा परिस्थितीत व्हिटॅमिन-बी5 या समस्यांमध्ये बऱ्याच प्रमाणात मदत करू शकते. यासोबतच त्वचा मॉइश्चराइज ठेवण्यासाठी आणि त्वचेची कोमलता टिकवून ठेवण्यास देखील मदत करू शकते. याव्यतिरिक्त, ते तेलकट त्वचेच्या समस्येपासून देखील आराम देते.

हृदयासाठी फायदेशीर

हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी व्हिटॅमिन बी 5 महत्त्वाची भूमिका बजावते. तुम्हाला पुढे सांगितल्याप्रमाणे, पॅन्टोथेनिक ऍसिड अँटिऑक्सिडेंटप्रमाणे कार्य करते. हे हृदयरोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यातील सूज कमी करण्यास मदत करते. कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यासाठी बी 5 फायदेशीर आहे. कोलेस्ट्रॉल वाढल्याने हृदयरोगाचा धोका असतो. हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी व्हिटॅमिन आवश्यक आहे.

रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करणे

रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करण्यासाठी व्हिटॅमिनची आवश्यकता असते, त्यापैकी एक व्हिटॅमिन बी 5 आहे. रोगप्रतिकारशक्ती आपल्या शरीराला रोगांपासून वाचवण्यास मदत करते. काही अभ्यासानुसार, व्हिटॅमिनमध्ये अँटीबैक्टीरियल गुणधर्म असल्यामुळे, व्हिटॅमिन बी 5 संसर्गाशी लढण्यास मदत करते.

जखम लवकर भरते

एक लहान जखम कधी मोठ्या जखमेत बदलते हे कोणालाच माहीत नसते. त्यामुळे वेळोवेळी जखमेची काळजी घेणे तसेच काय खावे आणि काय खाऊ नये याकडे लक्ष देणे खूप गरजेचे आहे. अशा परिस्थितीत व्हिटॅमिन-बी5 युक्त अन्नपदार्थ खाल्ल्याने जखम लवकर भरू शकते. व्हिटॅमिन-बी5 युक्त पदार्थांमध्ये पॅन्टोथेनिक ऍसिड असते, जे जखम भरण्यासाठी लवकर सुधारणा करू शकते.

या पदार्थांमधून व्हिटॅमिन-बी 5 मिळते

तसे तर व्हिटॅमिन-बी 5 युक्त खाद्यपदार्थांची यादी खूप मोठी असू शकते. पण, येथे आम्ही तुम्हाला सामान्यतः उपलब्ध असलेल्या खाद्यपदार्थांबद्दलच सांगणार आहोत. एव्होकॅडो, सूर्यफुलाच्या बिया, शेंगदाणे, ग्रीक दही आणि बटाटे अशा हजारो गोष्टी आहेत, ज्यात व्हिटॅमिन-बी 5 असते.

व्हिटॅमिन बी 5 किती प्रमाणात घ्यावे?

0 ते 6 महिन्यांच्या बालकाला दररोज 1.7 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

7 ते 12 महिन्यांच्या बालकाला दररोज 1.8 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

1 ते 3 वर्षांच्या मुलाला दररोज 2 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

4 ते 8 वर्षांच्या मुलाला दररोज 3 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

9 ते 13 वर्षांच्या मुलाला दररोज 4 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

14 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाच्या पुरुष आणि महिलेला दररोज 5 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

गरोदर महिलांनी दररोज 6 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

स्तनपान करणाऱ्या महिलांनी दररोज 7 मिलीग्राम घेणे आवश्यक आहे.

व्हिटॅमिन बी 5 चे तोटे

पॅन्टोथेनिक ऍसिड एक व्हिटॅमिन आहे. याला व्हिटॅमिन बी 5 म्हणून देखील ओळखले जाते. याचा उपयोग आहारातील पूरक आणि व्हिटॅमिन बी 5 ची कमतरता दूर करण्यासाठी केला जातो. व्हिटॅमिन बी 5 च्या सामान्य दुष्परिणामांमध्ये स्नायू दुखणे, सांधेदुखी, डोकेदुखी, घसा खवखवणे, अशक्तपणा, चक्कर येणे, मळमळ, पोटदुखी आणि बद्धकोष्ठता यांचा समावेश होतो. त्वचा आणि डोळे पिवळे होणे आणि स्नायूंचे आजार हे त्याचे कमी दुष्परिणाम आहेत.