ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ITR) ਹੁਣ ਚਾਰਟਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ (CA) ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮਦਨ ਆਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣੇ ਪੈਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਾਰਮ 16 (ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਹੋ), ਬੈਂਕ ਸਟੇਟਮੈਂਟ, ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਮਦਨ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ।
ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨਾ, ਯਾਨੀ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨਾ, ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੰਨਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੋਰਟਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਸਰਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਨੌਕਰੀਪੇਸ਼ਾ ਲੋਕ, ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀ ਜਾਂ ਰਿਟਾਇਰ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਹੁਣ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਖੁਦ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2025-26 ਲਈ ITR ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ ਹੁਣ 15 ਸਤੰਬਰ 2025 ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਵ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜੇ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਚਾਰਟਰਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ (CA) ਦੀ ਮਦਦ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਆਪਣਾ ਰਿਟਰਨ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਆਮਦਨ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ITR ਦਾਖਲ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਰਿਟਰਨ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਕਿਹੜੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਰੱਖੋ
ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ।
- ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਪੈਨ ਕਾਰਡ
- ਫਾਰਮ 16 (ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋ ਤਾਂ ਮਾਲਕ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੋਵੇਗਾ)
- ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਅਤੇ ਪਾਸਬੁੱਕ
- ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ ਜਾਂ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਵਿਆਜ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ
- ਸੈਕਸ਼ਨ 80C, 80D ਜਾਂ NPS ਵਰਗੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਸੀਦਾਂ
- ਫਾਰਮ 26AS ਅਤੇ AIS ਸਟੇਟਮੈਂਟ (ਇਹ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ)
ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਲੌਗ ਇਨ ਕਰੋ
ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਦੀ ਈ-ਫਾਈਲਿੰਗ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਲਿੰਕ ਹੈ – www.incometax.gov.in
- ਇੱਥੇ ‘Login’ ਵਿਕਲਪ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
- ਯੂਜ਼ਰ ID ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪੈਨ ਨੰਬਰ ਦਰਜ ਕਰੋ
- ਪਾਸਵਰਡ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਲੌਗ ਇਨ ਕਰੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰੋ
ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ITR ਫਾਰਮ ਚੁਣੋ
ਹਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ITR ਫਾਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਕਿੱਤੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਫਾਰਮ ਚੁਣਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ITR-1: ਨੌਕਰੀਪੇਸ਼ਾ ਜਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ 50 ਲੱਖ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ
- ITR-2: ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਆਮਦਨ ਹੋਵੇ
- ITR-3: ਕਾਰੋਬਾਰ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ
- ITR-4: ਪ੍ਰਿਜ਼ੰਪਟਿਵ ਆਮਦਨ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜਾਂ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸਰ
ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਲੌਗ ਇਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ITR ਫਾਰਮ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਔਨਲਾਈਨ ਫਾਈਲਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ
- ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਲੌਗ ਇਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 'e-File' ਟੈਬ 'ਤੇ ਜਾਓ
- ‘Income Tax Return’ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ‘File Income Tax Return’ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
- ਅਸੈਸਮੈਂਟ ਸਾਲ 2025-26 ਚੁਣੋ
- ਔਨਲਾਈਨ ਮੋਡ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ITR ਫਾਰਮ ਚੁਣੋ
- ਆਮਦਨ ਵੇਰਵੇ ਭਰੋ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵੇਰਵੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਭਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਬੱਸ ਚੈੱਕ ਅਤੇ ਐਡਿਟ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ)
- ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਜਾਂ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰੋ
- ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਰਿਫੰਡ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ
ਰਿਟਰਨ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੇਰਵੇ ਭਰੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰੋ।
- ‘Preview Return’ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਪੂਰਾ ਰਿਟਰਨ ਦੇਖੋ
- ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਸਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ‘Submit’ ਬਟਨ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
- ਕੋਈ ਵੀ ਗਲਤੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਠੀਕ ਕਰੋ
ਈ-ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ
ਰਿਟਰਨ ਭਰ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਈ-ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਮਿਲ ਸਕੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਫਾਈਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਈ-ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਕਲਪ:
- ਆਧਾਰ ਲਿੰਕ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਏ OTP ਨਾਲ
- ਨੈੱਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਨਾਲ ਲੌਗਇਨ ਕਰਕੇ
- ਬੈਂਕ ਅਕਾਊਂਟ ਬੇਸਡ EVC ਨਾਲ
- ਜੇਕਰ ਔਨਲਾਈਨ ਵੈਰੀਫਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ITR-V ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਕੇ ਸਾਈਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੀਪੀਸੀ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਭੇਜ ਦਿਓ
ਈ-ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਰਿਟਰਨ ਅਵੈਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਈਲਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਯੂਜ਼ਰ ਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਕਈ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਭਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਫਾਰਮ 26AS ਅਤੇ AIS ਵਰਗੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵੀ ਹੁਣ ਔਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਲਕੂਲੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸਾਰੇ ਬੈਂਕ, ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡ ਅਤੇ ਮਾਲਕਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਾਰ ਡੈੱਡਲਾਈਨ ਵਧਾ ਕੇ 15 ਸਤੰਬਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਨਾ ਕਰਨ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਖੁਦ ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਫੀਸ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
